Phú Thọ: UBND huyện Phù Ninh đã tròn trách nhiệm khi để sông Lô 'chảy máu' tài nguyên?

Kim Ngưu
Từ nhiều năm qua, sông Lô đoạn chạy qua địa phận tỉnh Phú Thọ luôn trong tình trạng “bất ổn” bởi nạn khai thác cát. Đê nứt, hàng trăm ha đất bãi bị sạt lở, ô nhiễm môi trường, nhiều công trình bị dòng nước cuốn trôi, đặc biệt là trên địa phận huyện Phù Ninh.

Sau gần một năm tạm dừng việc khai thác cát sỏi trên sông Lô, vào tháng 12/2020 UBND tỉnh Phú Thọ mới ra quyết định số 5826/UBND-KTN về việc cho phép các doanh nghiệp tiếp tục hoạt động khai thác cát, sỏi trên tuyến sông Lô, sông Chảy thuộc địa bàn tỉnh Phú Thọ theo giấy phép đã được cấp.

Theo đó, huyện Phù Ninh hiện có 2 công ty được cấp phép trên địa bàn huyện.

Công ty TNHH xây dựng Gia Thịnh Phú Thọ: Giấy phép số 07/GP-UBND ngày 22/01/2019 do UBND tỉnh Phú Thọ cấp. Thời hạn từ ngày 01/03/2019 đến ngày 01/03/2022. Khu vực khai thác trên địa bàn xã An Đạo và Bình Bộ (nay là xã Bình Phú) – huyện Phù Ninh. Theo văn bản số 3489/TNMT – KS ngày 05/01/2021 của sở Tài nguyên và môi trường cho phép công ty được tiếp tục hoạt động khai thác.

Công ty TNHH đầu tư xây dựng Minh Gia: Giấy phép số 32/GP – UBND ngày 20/07/2020 do UBND tỉnh Phú Thọ cấp. Thời hạn 3 năm kể từ ngày 20/07/2020. Khu vực khai thác trên địa bàn các xã Phú Mỹ, Lệ Mỹ và Trị Quận.

s4

Tàu cuốc, phao cẩu hoạt động không có số hiệu, neo phao, mốc giới? 

Thế nhưng, không phải doanh nghiệp nào cũng thực hiện nghiêm chỉnh theo quyết định mà các cơ quan chức năng cấp phép. Nhiều đơn vị lợi dụng khai thác vượt ranh giới, độ sâu, trữ lượng...

Cộng với tình trạng khai thác cát sỏi trái phép có hình thức rất tinh vi, máy móc hiện đại, công suất lớn đang làm "chảy máu" tài nguyên và ảnh hưởng tới cuộc người của người dân nơi đây.

Thời gian qua, tỉnh Phú Thọ thực hiện nhiều đợt tuần tra, kiểm soát, xử lý các trường hợp vi phạm trong hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép. Tuy nhiên, tình trạng khai thác cát trái phép trên sông vẫn diễn ra ngang nhiên và các đối tượng khai thác cát trái phép có thủ đoạn tinh vi hơn. Để lấy cát, nhiều đối tượng bất chấp pháp luật.

Theo ghi nhận của PV, thời gian qua, các phương tiện khai thác cát (tàu hút, tàu cuốc, cẩu quăng) thi nhau “đục khoét” lòng sông, những tàu chở khối lượng lớn từ 300-500 khối nườm nượp ra vào “ăn” cát.

Phản ánh của người dân, tình trạng khai thác cát trái phép, khiến cuộc sống, sản xuất của người dân bị đảo lộn, an ninh trật tự phức tạp; gây ra hệ lụy về biến đổi dòng chảy, sạt lở bờ, vở, đất ven sông.

Ngoài ra, các phương tiện khai thác cát đỗ, đậu lộn xộn, lấn luồng gây cản trở và mất an toàn giao thông cho các phương tiện lưu thông trên tuyến.

s2

Việc khai thác khoáng sản cần được giám sát chặt chẽ 

Cụ thể, cuối tháng 4 đầu tháng 5 năm 2021, có mặt tại địa bàn xã Bình Phú (huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ) đoạn giáp ranh xã An Đạo (cũ), PV thấy nhiều tàu cẩu dây văng và gầu quăng đang khai thác cách bờ đê chưa đầy chục mét. Thậm chí, nhiều tàu cuốc còn vào tận sát chân bãi bồi để hút cát. Tại đây xuất hiện hàng chục vết nứt sâu 5 – 10 m, kéo dài hàng chục mét. Ngoài việc khai thác quá gần bờ, không đảm bảo khoảng cách thì doanh nghiệp này còn không thực hiện cắm mốc, biển báo, neo phao theo quy định.

Theo tìm hiểu của PV, hiện tượng tàu cuốc, phao cẩu khai thác ngoài phạm vi mỏ được cấp phép đã diễn ra trong khoảng thời gian dài và đơn vị được cấp phép khai thác khoáng sản tại khu vực này là công ty TNHH xây dựng Gia Thịnh Phú Thọ.

Trước đó, vào ngày 2/4/2021 có khoảng 40-50 người dân tập trung tại khu vực của công ty TNHH xây dựng Gia Thịnh Phú Thọ, yêu cầu công ty dừng hoạt động khai thác do công ty đang lấn chiếm vào bờ và một số tàu cuốc đang khai thác ngoài phạm vi mỏ. Điều này đã được UBND huyện Phù Ninh ghi nhận và yêu cầu các đơn vị chuyên môn kiểm tra giám sát và xử lí nghiêm các hành vi vi phạm bằng văn bản số 382/UBND – TNMT ngày 05/04/2021.

sl1a

Việc khai thác gần bờ gây sụt lún bờ bãi 1 cách nghiêm trọng 

Có thể nói, việc khai thác ngoài phạm vi mỏ được cấp phép đã sớm được thông tin đến UBND huyện Phù Ninh, và UBND huyện cũng đã chỉ đạo kịp thời các cơ quan chuyên trách để xử lí tình trạng nêu trên. Nhưng không biết vì lý do gì đến 1 tháng sau, khi có mặt tại địa phương PV vẫn ghi nhận được hình ảnh những tàu cuốc và phao cẩu đang hoạt động sát với bãi bờ gây sụt lún nghiêm trọng như sự việc đã được phản ánh trong bài viết “Phú Thọ: Cần giám sát hoạt động khai thác cát để Sông Lô thôi 'chảy máu'" đăng trên Sở hữu trí tuệ điện tử ngày 12/5/2021.

Kỳ lạ hơn nữa, trong Báo cáo về tình hình khai thác cát sỏi trên địa bàn huyện Phù Ninh (số 559/BC - UBND) ngày 12/05/2021 gửi UBND tỉnh Phú Thọ, UBND huyện báo cáo “...nhìn chung các Công ty đã cơ bản chấp hành các qui định trong hoạt động khai thác cát sỏi".

Việc khai thác diễn ra bên ngoài khu vực mỏ được cho là hiện tượng xảy ra với sự xuất hiện của một số tàu thuyền, phao cẩu không biển số? Phải chăng UBND huyện cũng “thầm ” khẳng định việc khai thác trái phép diễn ra ngay cạnh mỏ được cấp phép không hề liên quan đến Công ty TNHH Gia Thịnh Phú Thọ?

Việc để tài nguyên khoáng sản “chảy máu” trong thời gian dài không xử lý triệt để như vậy khiến dư luận không khỏi hoài nghi liệu chính quyền địa phương đã làm tròn trách nhiệm của mình hay chưa? Những hành động khai thác trái phép tài nguyên khoáng sản sau khi được phát hiện đã bị xử lí như thế nào? (những con tàu “không số” của cá nhân, hay doanh nghiệp nào? - PV).

Hiện, người dân tại địa phương vẫn luôn mong chờ câu trả lời từ phía cơ quan chức năng trong nỗi khắc khoải khi hàng ngày vẫn nhìn thấy bờ bãi trôi dần theo con nước.

sl2a

 Việc sụt lở đang “tiến” dần tới ngôi nhà gây nguy hiểm cho cuộc sống người dân

Đề nghị UBND huyện Phù Ninh, UBND tỉnh Phú Thọ vào cuộc kiểm tra, có biện pháp xử lý dứt điểm tình trạng khai thác cát trái phép hoặc sai phép, làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức có dấu hiệu buông lỏng quản lý để cát tặc hoành hành, tài nguyên quốc gia ngang nhiên bị chảy máu, ngân sách nhà nước bị thất thu. Môi trường sống của người dân bị đảo lộn.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Bắc Hiệp – Phúc Huy

Sau gần một năm tạm dừng việc khai thác cát sỏi trên sông Lô, vào tháng 12/2020 UBND tỉnh Phú Thọ mới ra quyết định số 5826/UBND-KTN về việc cho phép các doanh nghiệp tiếp tục hoạt động khai thác cát, sỏi trên tuyến sông Lô, sông Chảy thuộc địa bàn tỉnh Phú Thọ theo giấy phép đã được cấp.

Theo đó, huyện Phù Ninh hiện có 2 công ty được cấp phép trên địa bàn huyện.

Công ty TNHH xây dựng Gia Thịnh Phú Thọ: Giấy phép số 07/GP-UBND ngày 22/01/2019 do UBND tỉnh Phú Thọ cấp. Thời hạn từ ngày 01/03/2019 đến ngày 01/03/2022. Khu vực khai thác trên địa bàn xã An Đạo và Bình Bộ (nay là xã Bình Phú) – huyện Phù Ninh. Theo văn bản số 3489/TNMT – KS ngày 05/01/2021 của sở Tài nguyên và môi trường cho phép công ty được tiếp tục hoạt động khai thác.

Công ty TNHH đầu tư xây dựng Minh Gia: Giấy phép số 32/GP – UBND ngày 20/07/2020 do UBND tỉnh Phú Thọ cấp. Thời hạn 3 năm kể từ ngày 20/07/2020. Khu vực khai thác trên địa bàn các xã Phú Mỹ, Lệ Mỹ và Trị Quận.

s4

Tàu cuốc, phao cẩu hoạt động không có số hiệu, neo phao, mốc giới? 

Thế nhưng, không phải doanh nghiệp nào cũng thực hiện nghiêm chỉnh theo quyết định mà các cơ quan chức năng cấp phép. Nhiều đơn vị lợi dụng khai thác vượt ranh giới, độ sâu, trữ lượng...

Cộng với tình trạng khai thác cát sỏi trái phép có hình thức rất tinh vi, máy móc hiện đại, công suất lớn đang làm "chảy máu" tài nguyên và ảnh hưởng tới cuộc người của người dân nơi đây.

Thời gian qua, tỉnh Phú Thọ thực hiện nhiều đợt tuần tra, kiểm soát, xử lý các trường hợp vi phạm trong hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép. Tuy nhiên, tình trạng khai thác cát trái phép trên sông vẫn diễn ra ngang nhiên và các đối tượng khai thác cát trái phép có thủ đoạn tinh vi hơn. Để lấy cát, nhiều đối tượng bất chấp pháp luật.

Theo ghi nhận của PV, thời gian qua, các phương tiện khai thác cát (tàu hút, tàu cuốc, cẩu quăng) thi nhau “đục khoét” lòng sông, những tàu chở khối lượng lớn từ 300-500 khối nườm nượp ra vào “ăn” cát.

Phản ánh của người dân, tình trạng khai thác cát trái phép, khiến cuộc sống, sản xuất của người dân bị đảo lộn, an ninh trật tự phức tạp; gây ra hệ lụy về biến đổi dòng chảy, sạt lở bờ, vở, đất ven sông.

Ngoài ra, các phương tiện khai thác cát đỗ, đậu lộn xộn, lấn luồng gây cản trở và mất an toàn giao thông cho các phương tiện lưu thông trên tuyến.

s2

Việc khai thác khoáng sản cần được giám sát chặt chẽ 

Cụ thể, cuối tháng 4 đầu tháng 5 năm 2021, có mặt tại địa bàn xã Bình Phú (huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ) đoạn giáp ranh xã An Đạo (cũ), PV thấy nhiều tàu cẩu dây văng và gầu quăng đang khai thác cách bờ đê chưa đầy chục mét. Thậm chí, nhiều tàu cuốc còn vào tận sát chân bãi bồi để hút cát. Tại đây xuất hiện hàng chục vết nứt sâu 5 – 10 m, kéo dài hàng chục mét. Ngoài việc khai thác quá gần bờ, không đảm bảo khoảng cách thì doanh nghiệp này còn không thực hiện cắm mốc, biển báo, neo phao theo quy định.

Theo tìm hiểu của PV, hiện tượng tàu cuốc, phao cẩu khai thác ngoài phạm vi mỏ được cấp phép đã diễn ra trong khoảng thời gian dài và đơn vị được cấp phép khai thác khoáng sản tại khu vực này là công ty TNHH xây dựng Gia Thịnh Phú Thọ.

Trước đó, vào ngày 2/4/2021 có khoảng 40-50 người dân tập trung tại khu vực của công ty TNHH xây dựng Gia Thịnh Phú Thọ, yêu cầu công ty dừng hoạt động khai thác do công ty đang lấn chiếm vào bờ và một số tàu cuốc đang khai thác ngoài phạm vi mỏ. Điều này đã được UBND huyện Phù Ninh ghi nhận và yêu cầu các đơn vị chuyên môn kiểm tra giám sát và xử lí nghiêm các hành vi vi phạm bằng văn bản số 382/UBND – TNMT ngày 05/04/2021.

sl1a

Việc khai thác gần bờ gây sụt lún bờ bãi 1 cách nghiêm trọng 

Có thể nói, việc khai thác ngoài phạm vi mỏ được cấp phép đã sớm được thông tin đến UBND huyện Phù Ninh, và UBND huyện cũng đã chỉ đạo kịp thời các cơ quan chuyên trách để xử lí tình trạng nêu trên. Nhưng không biết vì lý do gì đến 1 tháng sau, khi có mặt tại địa phương PV vẫn ghi nhận được hình ảnh những tàu cuốc và phao cẩu đang hoạt động sát với bãi bờ gây sụt lún nghiêm trọng như sự việc đã được phản ánh trong bài viết “Phú Thọ: Cần giám sát hoạt động khai thác cát để Sông Lô thôi 'chảy máu'" đăng trên Sở hữu trí tuệ điện tử ngày 12/5/2021.

Kỳ lạ hơn nữa, trong Báo cáo về tình hình khai thác cát sỏi trên địa bàn huyện Phù Ninh (số 559/BC - UBND) ngày 12/05/2021 gửi UBND tỉnh Phú Thọ, UBND huyện báo cáo “...nhìn chung các Công ty đã cơ bản chấp hành các qui định trong hoạt động khai thác cát sỏi".

Việc khai thác diễn ra bên ngoài khu vực mỏ được cho là hiện tượng xảy ra với sự xuất hiện của một số tàu thuyền, phao cẩu không biển số? Phải chăng UBND huyện cũng “thầm ” khẳng định việc khai thác trái phép diễn ra ngay cạnh mỏ được cấp phép không hề liên quan đến Công ty TNHH Gia Thịnh Phú Thọ?

Việc để tài nguyên khoáng sản “chảy máu” trong thời gian dài không xử lý triệt để như vậy khiến dư luận không khỏi hoài nghi liệu chính quyền địa phương đã làm tròn trách nhiệm của mình hay chưa? Những hành động khai thác trái phép tài nguyên khoáng sản sau khi được phát hiện đã bị xử lí như thế nào? (những con tàu “không số” của cá nhân, hay doanh nghiệp nào? - PV).

Hiện, người dân tại địa phương vẫn luôn mong chờ câu trả lời từ phía cơ quan chức năng trong nỗi khắc khoải khi hàng ngày vẫn nhìn thấy bờ bãi trôi dần theo con nước.

sl2a

 Việc sụt lở đang “tiến” dần tới ngôi nhà gây nguy hiểm cho cuộc sống người dân

Đề nghị UBND huyện Phù Ninh, UBND tỉnh Phú Thọ vào cuộc kiểm tra, có biện pháp xử lý dứt điểm tình trạng khai thác cát trái phép hoặc sai phép, làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức có dấu hiệu buông lỏng quản lý để cát tặc hoành hành, tài nguyên quốc gia ngang nhiên bị chảy máu, ngân sách nhà nước bị thất thu. Môi trường sống của người dân bị đảo lộn.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.